Deze door NATUUR BIJ HUIS ontworpen bedrijfstuin is WINNAAR van de ELCA TREND AWARD 2018

Met deze lovende woorden onderschrijft de jury het belang van een goed tuinontwerp! Enerzijds complimenteren de eenvoud en functionaliteit van de natuurtuin het gebouw. Anderzijds is er een duidelijke relatie tussen het gebouw, haar functie en de tuin. Er is een gezonde werkomgeving gecreëerd. Het nieuwe hoofdkantoor van droger- en koelerfabrikant Geelen Counterflow in Haelen is met een score van 99,94% volgens het internationale BREEAM certificeringssysteem het meest duurzame kantoor ter wereld! NATUUR BIJ HUIS is hét adres om een bedrijfstuin te laten ontwerpen. Neem contact op en informeer naar de mogelijkheden.

PROJECTOMSCHRIJVING

In het Limburgse Haelen staat het duurzaamste kantoor ter wereld. Het gebouw is ontworpen door Architecten en Bouwmeesters uit Herten en behaalde in 2016 de hoogste BREEAM-certificering ooit; 99,94%. Duurzame bouwmaterialen, energie neutraal en natuurlijk een bedrijfstuin waar natuurbeleving en biodiversiteit voorop staan. April 2014 werd ik benaderd voor de inrichting van de buitenruimte. Men was op zoek naar ondersteuning bij de uitwerking van de tuininrichting rond het nieuwe kantoor en aan de overzijde van de weg.

Onderdeel van de beoordelingsrichtlijnen die voor het behalen van het BREEAM-certificaat worden gehanteerd op het gebied van landgebruik en ecologie zijn o.a. het creëren van ecologische meer- waarde, het gebruik van duurzame materialen en het treffen van inrichtingsmaatregelen ten behoeve van het duurzaam medegebruik van plant- en diersoorten. De natuurrapportages, waarin alle relevante ecologische informatie rond het bouwproject zijn vastgelegd, dienden als uitgangspunt voor het ontwerp.

VISIE BEDRIJFSTUIN

Gezonde en gemotiveerde werknemers vormen het grootste kapitaal van een organisatie. Een groene omgeving reduceert stress en verhoogt de concentratie. Planten op de werkplek hebben een positief effect op de productiviteit, vooral bij taken die een beroep doen op de creativiteit. Ook het ziekteverzuim gaat omlaag. Werknemers die op een mooie natuurtuin kijken of dagelijks een lunchwandeling maken hebben daar aantoonbaar baat bij. INRICHTING DUURZAME TUIN De buitenruimte is functioneel ingericht en heeft een eenvoudige, natuurlijke uitstraling zonder poespas. Enerzijds complementeren de eenvoud en functionaliteit van de natuurtuin het gebouw. Anderzijds is er een duidelijke relatie tussen het gebouw, haar functie en de tuin. Er is een gezonde werkomgeving gecreëerd Totaal oppervlak van de buitenruimte is 9600 m2 waarvan 1370 m2 rond het kantoor en 8230 m2 gelegen aan de overzijde van de weg waar de parkeerplaats en fietsenstalling gesitueerd zijn.

GEMEENTE

Storende factor vond ik het slecht onderhouden vier meter brede gemeenteplantsoen aan weerszijden van de weg. Mijn voorstel om deze stroken bij de tuin te betrekken werd goed ontvangen en de gemeente was bereid medewerking te verlenen. Daardoor kon ik aan beide zijden van de weg identieke beplanting toepassen en is de gewenste verbondenheid ontstaan tussen de bedrijfstuin en het parkeerterrein. De hele uitstraling van het industrieterrein is op dit punt verbeterd. Je zou bij aankomst haast vergeten dat je op een industrieterrein bent aangekomen. Dat wordt versterkt door de groen ingerichte parkeerplaats.

De parkeerplaats is voorzien van een TTE gerecyclede roosterconstructie begroeid met gras of gevuld met betonklinkers, dat zorgt voor een natuurlijke infiltratie van hemelwater. Het gebied rond de poel en de toekomstige bouwlocatie, groot 4500 m2, is ingezaaid met inheems bloemenmengsel. Een bijenmengsel met vaste soorten van Cruydt Hoeck. Naast de poel staan een wilgentenenscherm en een takkenril. Ook is 473 m2 autochtoon bosplantsoen aangeplant dat onder andere dient ter geleiding van vleermuizen.

PRAIRIEBEPLANTING

De overige 1100 m2 is aangeplant met een door Lageschaar Vaste Planten duurzaam gekweekte mix van 56 soorten sterke vaste planten en siergrassen, voorzien van milieukeur. Het geheel oogt niet gecultiveerd. De beplanting heeft ieder seizoen een ander beeld qua kleur en structuur waardoor de belevingswaarde enorm verhoogt. Deze beplanting heeft een niet ontworpen, natuurlijke uitstraling en trekt veel bijen, vlinders en ander insecten.

MATERIALEN

In de tuin rond het kantoor ligt, naar wens van de opdrachtgever, een functioneel pad langs de gevel en de entree is ruim gehouden. Een wandelpad van 100% betongranulaat voert door de beplanting en nodigt uit voor een lunchwandeling. Hovenier Vaessen heeft het 10 cm dikke pad ter plekke gestort. Daarna is de beton afgewerkt met een trilbalk en ingezaagd. Verspreid in de beplanting liggen Grauwacke-keien die zo geplaatst zijn dat ze ook als zitelement gebruikt kunnen worden. Voor deze steensoort is gekozen omdat die goed kleurt bij het acoya-hout van het gebouw. De zijtuin is afgesloten met een hekwerk van Corten staal. Hier staan twee xxl kastanjehouten picknick tafels waaraan het mogelijk is met ongeveer vijftien man buiten te vergaderen of te lunchen. In de kantoortuin staan drie insectenhotels. De bewoners helpen bij de biologische bestrijding van de in de tuin minder gewenste dieren.

Het pand heeft rondom grote glazen puien waardoor er vanaf de werkplekken goed zicht is op de tuin. De bladverliezende meerstammige Cornus mas, Amelanchier lamarckii en ook een aantal Malus Everest vangen geen licht weg van de werkplekken. Deze bomen voegen ecologische waarde (nectar- en pollenwaarde) toe aan de tuin. De achtertuin is slechts 5,70m diep maar die ruimte krijgt door het slingerende pad een hele andere werking. Duurzaam gekapte en onbehandelde tamme kastanje boomstammen in verschillende hoogte en dikte vormen in combinatie met wilgentenen vlechtschermen een schitterend natuurlijke erfafscheiding. Hiermee wordt het hek van de buren aan het oog onttrokken. Ook de ventilatie installatie wordt gecamoufleerd met een aantal vrijstaand geplaatste boomstammen.

ONDERHOUDSARM

De grond tussen de planten is afgedekt met een 8 cm dikke laag lavagranulaat. Daardoor krijgt het onkruid minder kans te kiemen. Beplanting ontwikkeld een diep wortelgestel waardoor beplanting geen last heeft van droge zomers en water geven niet of nauwelijks nodig is. Het onderhoud is extensief. Er is natuurlijk wel jaarrond onderhoud nodig. Reken op een derde van de tijd in vergelijking met klassieke vormen van aanplanten. Het onderhoud in deze bedrijfstuin bestaat hoofdzakelijk uit een jaarlijkse maaibeurt en afvoeren van het plantmateriaal. Dit gebeurt in het vroege voorjaar (februari), voor het uitlopen van de planten. Om een goed evenwicht in de beplanting te bevorderen raad ik aan om de beplanting regelmatig (direct na het maaien en herhaald in april/mei en juli) na te lopen op onkruid en ongewenste zaailingen.

Er komen nauwelijks ziekten en plagen voor in de beplanting. Die hoeven dus ook niet te worden bestreden. Is er in de loop der jaren sprake van een gebreksziekte dan wordt meststof op organische basis toegepast. Ook voor de onkruidbestrijding op verhardingen worden vanaf de aanleg geen onkruidbestrijdingsmiddelen gebruikt. Door het schoonhouden van de verhardingen door borstelen, vegen en hete lucht heeft onkruid weinig kans.

TRENDSETTENDE BEDRIJFSTUIN

Op industrieterreinen is veel winst te behalen als het gaat om duurzame inrichting. Mede daarom heeft dit project een voorbeeldfunctie. Diverse elementen uit deze bedrijfstuin zijn prima toe te passen in particuliere tuinen. Bij de toenemende vraag naar onderhoudsvriendelijke tuinen wordt te vaak gedacht aan zo veel mogelijk bestrating. De mens en zijn beleving komen amper aan bod. Terwijl juist van belang is dat we ons goed voelen in een tuin. Sfeer en stijl van de tuin worden door de keuze van de planten versterkt of zelfs bepaald. Een onderhoudsvriendelijke tuin kan weldegelijk groen zijn!

Ontwerp: Iverna Zaalberg NATUUR BIJ HUIS 05-2014/01-2015, Aanleg: Hovenier Vaessen 11-2014/03-2015 Locatie: Geelen Counterflow Haelen